Hoe bewust gezond kook jij?

Gezond koken wordt vaak gekoppeld aan het bereiden van een gezonde maaltijd. Maar hoe deze maaltijd tot stand komt is nét zo belangrijk. Kook je bijvoorbeeld met stekker, bak en braad je op de achterste pitten en zet je de kookafzuiging aan? Allemaal factoren die bijdragen aan jouw gezondheid.

Gasloos koken

Wanneer je op gas kookt komen er schadelijke rookgassen als ultra fijnstof en stikstofdioxide vrij. Kinderen hebben 20% meer kans op luchtwegklachten wanneer thuis op gas gekookt wordt. Bij het koken op gas komen de gassen stikstofdioxide en (ultra) fijnstof vrij en is het is dus zeker aan te raden om gezondheidsklachten te voorkomen. Als je toch op gas wilt blijven koken zorg dan voor een goede kookafzuiging. Bij het koken op inductie komen deze gassen niet vrij én er zijn meer voordelen!

• Goed voor de gezondheid van jou en het gezin
• Goed voor het milieu: stroom wordt steeds duurzamer
• Veiliger: geen vuur waarmee je kookt
• Hygiënisch: een inductieplaat houd je eenvoudiger schoon

Gassen die je liever niet wilt inademen:

Fijnstof

Fijnstof bestaat uit deeltjes in de lucht die kleiner zijn dan 10 micrometer. Hoe kleiner het deeltje, hoe gevaarlijker het kan zijn voor de gezondheid. Vooral deeltjes kleiner dan 2,5 micrometer, kunnen bij inademing diep in de luchtwegen en longen terechtkomen en hart-, vaat- en longaandoeningen veroorzaken. Jonge kinderen, ouderen en mensen met luchtwegproblemen zijn daar het gevoeligst voor.

Deze deeltjes zijn afkomstig van bijvoorbeeld auto’s, vliegtuigen, houtkachels, veebedrijven en de industrie. Maar jijzelf kan ook fijnstof produceren. Onderzoek van TNO laat zien dat de belangrijkste bron van fijnstof in woningen wordt gevormd door koken.

Stikstofdioxide

Stikstofdioxide is een gas dat voor het grootste gedeelte door verkeer wordt geproduceerd, maar ook door het koken op gas. Stikstofdioxide kan luchtwegklachten en astma-aanvallen veroorzaken. Vooral bij personen die gevoelig zijn voor infecties.

Juiste kookafzuiging

Met de juiste kookafzuiging voorkom je dat schadelijke stoffen vrijkomen en urenlang in huis blijven hangen. Een kookafzuiging voldoet als deze minimaal 300 kubieke meter lucht per uur naar buiten kan afzuigen. Het is belangrijk dat de lucht naar buiten wordt afgevoerd. Dat kan door:

• Een afzuigkap met een motor en afvoer direct door de gevel.
• Door afvoer van een motorloze afzuigkap aan te sluiten op afvoerventiel van het ventilatiesysteem met voldoende capaciteit.

Heb jij in huis een recirculatie afzuigkap? Kook dan niet met gas!

De naam ‘recirculatie afzuigkap’ zegt het eigenlijk al: de lucht circuleert. De kap zuigt de lucht op, filtert het, en blaast het terug de keuken in. Hierdoor bestrijdt het een deel van de kookgeuren, maar in de meeste gevallen slechts een beperkt deel van het fijnstof. TNO raadt aan om voor de gezondheid van jouw leefomgeving niet met dit type kap op gas te koken. Lees hier meer over goede kookafzuiging.

Bij het koken op gas komen verbrandingsgassen vrij zoals ultrafijnstof en stikstofdioxide. Deze gassen blijven dus in de ruimte hangen. Wetenschappelijk is aangetoond dat in woningen waar op gas wordt gekookt, kinderen 20% meer risico op longklachten lopen. Elektrisch koken, waaronder inductie, heeft dus de voorkeur.

Bak en braad jij al op de achterste pitten?

We weten inmiddels dat elektrisch koken gezonder is dan koken op gas. Elektrisch koken voorkomt het vrijkomen van schadelijke rookgassen, maar niet het vrijkomen van fijnstof tijdens het bakken en braden.

Door de achterste pitten te gebruiken tijdens het braden van vlees en het wokken van groente, zorg je dat de afzuigkap het beste zijn werk kan doen. Dit vermindert het risico op mogelijke gezondheidsklachten. Op de voorste pitten kun je als je elektrisch kookt wel pasta en groente koken, hierbij komt geen fijnstof vrij. Plaats je airfryer of friteuse bij voorkeur ook achteraan onder de afzuigkap.

Handige kooktips:

• Gebruik olie in plaats van boter, vooral roomboter zorgt voor veel fijnstof.
• Extra vierge olijfolie is alleen geschikt voor salades, dus bak hier niet in.
• Gebruik een pan met een dikke bodem of anti-aanbaklaag zodat de warmte goed verdeeld wordt.
• Extra belangrijk: laat je eten niet aanbranden. Niet goed voor je maag en niet goed voor de fijnstofconcentratie.
• Gebruik de achterste pitten tijdens het braden van vlees en het wokken van groente.
  Plaats je airfryer, friteuse bij voorkeur ook achteraan onder de afzuigkap.

Dit artikel is tot stand gekomen door Gezond Binnen met informatie van TNO, TKI, RVO en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Lees hier de bijdrage van onderzoeksinstituut TNO over fijnstofproductie tijdens het bereiden van voedsel en het effect op de binnenlucht.